-YER SEÇİMİ
Gerek mimari karakteri, gerek iklimsel koşulları, gerek coğrafyası, gerekse de bir çok etnik kökeni bir arada bulundurarak, büyük bir kültürel zenginliğe sahip olması sebebi ile tasarım alanı olarak “Mardin” ili seçilmiştir.
Kuzeyinde bulunan Karınca tepesinin güneye bakan yamaçlarında konumlanan eski Mardin yerleşkesi topoğrafya ile bir bütün halinde hareket etmektedir.
Her bir yapının (konut,cami,okul vs ) bir diğerinin manzara ve güneşlenmesine engel olmadan kotlara yerleştiği, damların kimi zaman bir başka yapının terası, kimi zaman bir sokağın parçasına dönüştüğü, kimi zaman da yüzeyleri ile mekan tanımlayan, eklemlenen düşey sirkülasyon elemanları ile bir alt kota “avluya” (hayat) ya da sokağa bağlandığı, dar ve yer yer kafa dahi kurtarmayan sokakları, kabaltıları ile Mardin erişilebilirliğin ve sürekliliğin azami düzeyde yaşandığı bir kenttir.
Kütlesel olarak daha büyük hacim kaplayan Mardin camileri de bu kurgu içerisinde görevini üstlenmiş, avluları; kimi zaman sokağa kimi zamansa kestirme bir yola dönüşmüştür.
Birbiri üzerine konumlanan “sarı kalker taşından” yapılar rijit bir duvar örmüş, eyvan ve kemerlerin boşlukları katılığı transparan bir hale getirmiştir. Yeşil doku da her bir avludan yahut meydancıkdan yükselerek bu rijitliğe adeta meydan okumaktadır.
-TASARIM KARARLARI
Tüm bu girdiler ışığında , konsept yaklaşımında azami erişilebilirlik ve süreklilik ana kararlar haline gelmiş, yeşil dokunun bu anlayışa girift hale gelmesi amaçlanmıştır.
Bir ibadet mekanı olarak “cami” yani “Allah’ın evi” Allah ile kulunun iç dünyasında buluşma noktasıdır. Tüm bu erişim ve geçirgenliğin içinde ibadet alanının dış dünyadan ve dünyevi düşüncelerden izole olması amaçlanmıştır.
Yarışma şartnamesinde verilen tasarım alanı, güneyinde bulunan park ile bir bütün olarak ele alınmış ve bu bağlamda yeni yerleşke bölgesinde kamusal yeşil dokunun azami miktarda arttırılması düşünülmüştür. Park alanının kesintisiz, yekpare bir doku olarak ele alarak zemin kotunda yeşil alan bırakılmış ve üst döşemeleri bitkilendirerek yeşil teraslar elde edilmesi hedeflenmiştir.
Alanın; batısında bulunan ticari alan, doğusunda bulunan kültürel tesis alanı, kuzeyinde yer alan konut yerleşkesi ve güneyinde bulunan okul bölgesinin kentli belleğinin bir tezahürü olarak “geçişler”, tasarım alanın geneline aksettirilmiş ve birbirleri ile azami erişim elde edilmesi amaçlanmıştır. Bu bağlamda “cami” günde beş vakit ziyaret edilen bir yer değil, buluşma, karşılaşma ve etkileşim alanına dönüşerek sürekli bir devinim elde edilmesi hedeflenmiştir.
-YAPISAL KARARLAR
Cami kütlesi tasarım alanının orta güney kısmına yerleştirilmiş olup merkezcil bir duruş alması hedeflenmiştir. İbadet alanı girişi, yoğunlukla alanın kuzeyinde konumlanan konut yerleşkesinden davetkar bir vadi ile 0.00 kotundan sürekliliği kesmeyecek şekilde düz ayak alınmıştır. Rijit bir kütlenin
içerisine tam zıttı olacak şekilde saydam bir eleman (ana ibadet alanı) yerleştirilerek bir gerilim oluşturulmak istenmiş, Allah ile kulu arasında “merhamet-sevgi/korku hissiyatı verilmesi amaçlanmıştır. Camiler ibadet etmenin yanı sıra sosyal olarak da dinin konuşulduğu, öğretildiği (vaaz, hutbe) toplanma alanlarıdır. Bu bağlamda cami içerisinde kotlama yapılarak görsel iletişimin arttırılması amaçlanmıştır. Ayakkabılık bölümü avluya bakan kısımda yani dış mekanda çözümlenmiş olup toplu ibadetler sona erdiğinde izdiham olmadan rahatlıkla çıkışların yapılması hedeflenmiştir.
Aynı zamanda oluşabilecek rahatsız edici kokular yapıdan mahrum bırakılmıştır.
Ana ibadet mekanı içerisinde katılık ile saydamlık arasında bir cidar oluşturulup yapının direk güneş ışınları yerine dolaylı ışık alarak mekânsal kalitenin arttırılması hedeflenmiştir. Oluşturulan bu cidarla yapının daima doğal havalandırma ile ferahlaması amaçlanmıştır.
Lojman konut yerleşkesine yakın konumlandırılarak hem kentli belleğinde olan iç içe yaşam, komşuluk ilişkilerinin güçlü bir şekilde devam etmesi amaçlanmış, hem de ana ibadet mekanından ayrıştırılarak bağımsız bir şekilde çalışması amaçlanmıştır
Minare, birbirlerine gerilimle yaklaşan iki monobloktan oluşmaktadır. Simgesel ya da anıtsal olarak ele alınan “minare” kütlesi, yüksekliği itibari ile konut yerleşkesinde en üst kotta bulunabilecek yapı parapet kotu esas alınarak görünürlüğü hakim kılınmış ve toplayıcı bir unsur olması amaçlanmıştır.
“SADE YAŞAMAK İMANDANDIR; SADE HAYAT SÜRMEK İMANDANDIR”
Yerleşke genelinde yüzeyler ve insan algısı ile mekanlar ve akslar tanımlamak istenmiştir. Malzeme olarak Mardin taşı ve brüt beton kullanılıp süslemeden kaçınılmış, sadelik esas alınmıştır.
-KLİMATİZASYON
Güneydoğu Anadolu bölgesel olarak yazları sıcak ve kurak geçmektedir. Bu bağlamda yeşil ve su gibi klimatizasyon etkisi olan ögeler her bir yapı elemanına entegre edilmeye çalışılmıştır. Yarı açık ve kapalı alanlarda kullanılan döşemeler bitkilendirilerek yeşil teraslar elde edilmiştir. Teraslardaki toprak dolgusu ve bitki örtüsü güneş ışınlarını emerek sıcaklığın rahatsız ediciliğinden kaçınılmaya çalışılmıştır.
Cami içerisinde ibadet alanını çevreleyen su ögesi kullanılmıştır. Bu ögenin iç mekanda hem serinlik vermesi hem de suyun sesi ile akustik bir uhreviyat yakalanmak istenmiştir.